ნიკოლოზ აფხაზის მსოფლიოში ცნობილი ბაღი კანადაში, ქალაქ ვიქტორიაში (ბრიტანული კოლუმბია) მდებარეობს. პრინცმა და პრინცესა აფხაზებმა თავიანთი ბაღის შექმნა დაქორწინებისთანავე, 1946 წელს დაიწყეს.  

ნიკოლოზ აფხაზი 1899 წელს თბილისში დაიბადა. მამამისი ილია ჭავჭავაძის დისშვილი, გენერალი კოტე აფხაზი იყო. 1921 წლის საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ ნიკოლოზ აფხაზი საფრანგეთში წავიდა ემიგრაციაში. პარიზშივე დაამთავრა სორბონის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი, მიიღო დოქტორის ხარისხი, მუშაობდა საგარეო საქმეთა სამინისტროში, ჰქონდა საადვოკატო პრაქტიკა. მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ კი იგი კანადაში გადავიდა საცხოვრებლად.

ნიკოლოზ აფხაზმა მომავალი მეუღლე მარჯორი (პეგი) პემბერტონ-კარტერი 1922 წელს პარიზში გაიცნო. ისინი 1946 წელს დაქორწინდნენ და ვიქტორიაში დასახლდნენ. შეიძინეს მოზრდილი ნაკვეთი და ულამაზესი ლანდშაფტური ბაღი გააშენეს კანადის მკაცრ კლიმატურ პირობებში. პეგი და ნიკოლოზი 40 წლის მანძილზე ატარებდნენ ექსპერიმენტებს, ალამაზებდნენ ბაღს, რომელიც პეგის სიტყვებით „სიყვარულმა ააშენა“.

„აფხაზის ბაღი“ არა მარტო კანადის, არამედ მსოფლიოს ერთ–ერთი ყველაზე მდიდარი და გამორჩეული ბოტანიკური ბაღია. როდოდენდრონის რამდენიმე სახეობა თავად ნიკოლოზის გამოყვანილია. ბაღის შუაგულში მდებარეობს აფხაზების სახლი, რომელშიც დღეს ბაღის ადმინისტრაციაა განთავსებული.

ნიკოლოზი 1987 წელს გარდაიცვალა, პეგი კი 1994 წელს. ანდერძის თანახმად, კრემაციის შემდეგ, მათი ფერფლი საყვარელ ბაღში მიმოაბნიეს. აფხაზებს შთამომავლობა არ დარჩენიათ.

მათი ცხოვრება კატერინა გორდონმა წიგნში „უცნაური ცხოვრება“ აღწერა.  წიგნი არაჩვეულებრივად გადმოსცემს ბაღისა და მისი შემქმნელების ისტორიას.

პ.ს. 1999 წლის ბოლოს ბაღი ერთ–ერთმა სამშენებლო კომპანიამ შეიძინა საცხოვრებელი კომპლექსის ასაშენებლად. ეს ამბავი გახმაურდა და მთელ ქვეყანაში ბაღის გადასარჩენი კამპანია გაიმართა. ერთი წლის შემდეგ ბაღი ბრიტანეთის კოლუმბიის ბუნების დაცვის საზოგადოებამ გამოისყიდა. ასე რომ, „აფხაზების ბაღი“ დღესაც ცოცხლობს.

ფოტოები: abkhaziteahouse.com