კავკასიაში პირველი სატელეგრაფო ხაზი 1858 წელს თბილისსა და კოჯორს შორის გაიყვანეს. სამუშაოებს გერმანული ფირმა „სიმენსი და გალსკე“ აწარმოებდა. ახალი სატელეგრაფო ხაზების გაყვანაზე შეკვეთის მიღების შემდეგ კომპანიამ თბილისში ფირმა „სიმენსისა და გალსკეს“ განყოფილება გახსნა. ხელმძღვანელობა დაეკისრა ხუთი ძმიდან ერთ-ერთს - ვალტერ სიმენსს, რომელიც თბილისში 1860 წლის 2 ნოემბერს ჩამოვიდა. იმავდროულად იგი თბილისში ჩრდილოეთი გერმანიის კავშირის კონსულად დაინიშნა.

სიმენსების ფირმის წყალობით, საკიდმა ელექტროტელეგრაფმა თბილისი ბორჯომთან, ქუთაისთან, ფოთთან, ერევანთან, ბაქოსთან, ვლადიკავკაზთან, სტავროპოლთან და მოსკოვთან დააკავშირა. ვალტერ სიმენსი აგრეთვე მუშაობდა სამთო მომპოვებელ მრეწველობაში, საქართველოში ნავთობის მოპოვების დარგში.

საქმეს ისეთი პირი უჩანდა, რომ ვალტერ სიმენსი კავკასიაში დიდი ხნით დარჩებოდა. მაგრამ 1868 წლის 8 ივნისს უბედურება მოხდა - სტუმრად მიმავალი ვალტერი ცხენიდან ჩამოვარდა და სასიკვდილოდ დაშავდა. ვალტერ სიმენსის საქმე მისმა ძმამ, ოტო სიმენსმა განაგრძო, თბილისში გერმანიის კონსულის ვალდებულებანიც მანვე იკისრა.

ოტო სიმენსმა მონაწილეობა მიიღო ინდოევროპული სატელეგრაფო ხაზის კავკასიის მონაკვეთის მშენებლობაში. ეს ხაზი, რომლის სიგრძე 11 000 კილომეტრია, გადიოდა მარშრუტით ლონდონი-ბერლინი-ვარშავა-ოდესა-ქერჩი-თბილისი-თეირანი-ყარაჩი-კალკუტა. ამ ხაზის გაყვანა ინგლისის მთავრობამ დაუკვეთა, რომელსაც თავის უდიდეს კოლონია ინდოეთთან კავშირის სწრაფი საშუალებანი ესაჭიროებოდა.

საქართველოს ტერიტორიაზე სატელეგრაფო ხაზმა სოხუმზე, ზუგდიდზე, ქუთაისზე, გორსა და თბილისზე გაიარა. პირველი სახმელეთო ტრანსკონტინენტური ტელეგრაფი 1870 წლის იანვარში გაიხსნა.

ამასთან დაკავშირებით ოტო სიმენსმა თბილისში გამართა ბანკეტი 70 კაცზე. თუ ევროპიდან ინდოეთში წერილი საშუალოდ 42 დღეში ჩადიოდა, ტელეგრაფის საშუალებით დეპეშებს უკვე ნახევარ საათში იღებდნენ. ინდოევროპულმა ტელეგრაფმა 1931 წლამდე იარსება, თბილისის გავლით დეპეშები მსოფლიოს 34 ქვეყანაში „მოგზაურობდნენ“.

ოტო სიმენსმა თავი გამოიჩინა აგრეთვე, როგორც ნიჭიერმა ინჟინერმა და ნავთობის საქმის ორგანიზატორმა. კერძოდ, მან შემოიღო ნავთობის მოსაპოვებლად ჭაბურღილების ბურღვის მეთოდი მანამდე არსებული რუტინული ხერხის ნაცვლად, როდესაც ნავთობის მოსაპოვებლად ჭებს თხრიდნენ. მანვე, პირველად კავკასიაში, თბილისში დაიწყო ქუჩებისა და ტროტუარების ასფალტით დაფარვა, რაც ნავთობის ნარჩენებისგან მზადდებოდა.

ოტო სიმენსმა ყველა თავისი ჩანაფიქრის განხორციელება ვერ შეძლო. 1871 წლის 23 სექტემბერს, ხანმოკლე ავადმყოფობის შემდეგ, იგი გარდაიცვალა, როგორც ჩანს, ქოლერისგან, რომელიც მაშინ თბილისში მძვინვარებდა.

კავკასიაში ფირმა „სიმენსის“ საქმეებში კარლ სიმენსიც აქტიურად მონაწილეობდა. მის აქ ყოფნას არა მხოლოდ იმის აუცილებლობა განაპირობებდა, რომ ზოგადად უნდა ეხელმძღვანელა ინდოევროპული სატელეგრაფო ხაზის გაყვანისთვის, არამედ ოჯახური ვითარებაც. მისი მეუღლე მარია მძიმედ დაავადდა და ექიმებმა კლიმატის შეცვლა ურჩიეს. კარლ სიმენსის ოჯახი თბილისში 1867-1868 წლებში ცხოვრობდა.

1869  წელს საქართველოში ჩამოვიდა კიდევ ერთი ძმა - უილიამ სიმენსი. მან ლონდონიდან სოხუმში ინდოევროპული ტელეგრაფისთვის სპეციალური კაბელი ჩამოიტანა, რომელიც შავი ზღვის ფსკერზე უნდა გაეყვანათ.

უილიამმა ლონდონში დაამზადა ასევე მიწისქვეშა კაბელი სატელეგრაფო ხაზისთვის მოსკოვი-თბილისი. ეს ხაზი ხშირად ზიანდებოდა კობი-გუდაურის მონაკვეთზე თოვლის ზვავების გამო. ამიტომ 1879 წელს ამ მონაკვეთზე სატელეგრაფო ხაზი მიწის ქვეშ გაიყვანეს.

სიმენსების უფროსი ძმა და ფირმა „სიმენსის“ დამფუძნებელი ვერნერ სიმენსი საქართველოში სამჯერ იყო. პირველად იგი თბილისში 1865 წელს ჩამოვიდა, კავკასიის არმიის სარდალს, გენერალ-ადიუტანტ პოეტ გრიგოლ ორბელიანს შეხვდა და მასთან ერთად ნავთობის მოპოვების საკითხები განიხილა. მეორედ ვერნერ სიმენსი თბილისში 1868 წელს ჩამოვიდა ინდოევროპული ტელეგრაფის მშენებლობის დაწყებასთან დაკავშირებით, მესამედ - 1890 წელს თავის ძმასთან, კარლთან ერთად, რათა სპილენძის მაღარო დაეთვალიერებინათ. ვერნერი აღფრთოვანებული იყო საქართველოთი და ამჯერად თან ცოლი და ქალიშვილიც ჩამოიყვანა.

მთავარი ფოტო: verne.ge